ANTRENÖRLÜK STİLLERİ ve ANTRENÖRLÜK STİLLLERİNİN BELİRLENMESİ

06 Ara ANTRENÖRLÜK STİLLERİ ve ANTRENÖRLÜK STİLLLERİNİN BELİRLENMESİ

         Hayatımızda büyük bir yer kaplayan spor branşlarını seçerken ne kadar dikkat etsekte  ve spor hayatımızı ve davranış biçimimizi belirleyen seçtiğimiz branşlardaki antrenörler ve bize uyguladıkları antrenörlük stillerinin önemi büyüktür. Bu stiller elit sporcu olma yönünde uğraşan çocukluk çağından başlayan kişiler için belirleyici hayati önem arzetmektedir. Buna bağlı olarak hangi spor dallarında hangi stiller uygulanmalı birisi ya da karma bir stil belirlemek antrenörün kendisine göre belirlediği antrenörlük felsefesi ile doğrudan ilişkili olacaktır. Bu bağlamda antrenörlük stillerini aşağıdaki gibidir.

   ANTRENÖRLÜK STİLLERİ

Sporda  genel  kabul  gören  üç  antrenörlük  stili  vardır:

 Otokratik

Demokratik   

Bütüncül

        Her stilin avantajları ve dezavantajları vardır ve her üçünü de anlamak önemlidir. Tek başına en iyi olarak gösterilebilecek  bir  antrenörlük  stili  yoktur.  Her antrenör  için  kendi  antrenörlük  stilini  oluşturmak  bireysel özelliklerinin ve spor ortamının gereklilikleri gözetilerek temel antrenörlük stillerinin çalışan yönlerini dahil edilmesi ile oluşturulur. Her stilin kendi  başına  etkili  olduğu  kanıtlanmıştır,  ancak  her  birinin  özelliklerini  ve  farklı  takımlar, sporcular ve spor ortamları için nasıl uygun olduklarını  anlamak  önemlidir.  Her stili anlamak ve kendi antrenörlük ortamlarınıza göre ayarlamak durumsal liderlik olarak adlandırılır  ve  başarılı  bir  antrenörlük için önemli bir beceridir.

Otokratik Antrenörlük Stili

         Otokratik antrenörlük stilinde antrenörler kararlarını  genellikle  kendi  başlarına  alırlar  veya  çok  az  sporcudan  fikir  alırlar.  Antrenör,  oyuncular  tarafından nelerin yapılması gerektiğine dair bir vizyon oluşturur  ve  oyuncuların  bu  vizyondaki  unsurları  gerçekleştirmesi   beklenir.   Otokratik   antrenörlük   stili  kazanmaya  odaklıdır  ve  tipik  olarak  esnek  olmayan  eğitim  yapılarına  sahiptir.  Otokratik  antrenörlük  stili,  takım  sporlarında  bireysel  sporlardan  daha  iyi  çalışır.  Yapılan  araştırmada  kadın  spor  takımlarının  erkek  antrenörün  otokratik  liderlik  özelliklerine  kadın  antrenöre  göre  iyi  cevap  verdiğini  göstermiştir.  Aynı zamanda  takım  içerisinde  yaşça  büyük  olan  sporcular  otokratik  davranışlara  yaşça küçük olan sporculara göre daha olumlu tepki vermiştir. Çünkü deneyimli sporcular neden belirli zamanlarda belirli görevleri yerine getirmeleri istendiğini  anlayabilirler.  Genç  sporcuların  becerilerini  geliştirirken  çok  otokratik  antrenörlük  stili  etkili  olabilmektedir. Çünkü genç sporcular bu dönemde doğru  bildiğine  inandıkları  antrenörlerin  söylediklerini  yapma  eğilimindedirler.  Ancak  uzun  vadede  genç sporcuların gelişimleri üzerine hiç veya çok az fikri  olması  onların  özerklik  duygusu  geliştirememesine neden olabilir. Bu durum da onların ileriye doğru spora yönelik tutumlarını etkiler.

Demokratik Antrenörlük Stili

        Adından da anlaşılacağı gibi antrenörlerin liderlik  yaparken  tüm  kararları  kendinin  alması  yerine  bu sürece sporcularında demokratik bir şekilde katılarak  beraberce  kararlar  almayı  ve  hedefler  belirlemeyi  gerektiren  antrenörlük  stildir.  Demokratik  antrenörlük  stili  sporcu  merkezlidir  ve  sporcular  antrenörün ana hatlarıyla çizdiği bir çerçevede kendi hedeflerini şekillendirir. Demokratik antrenörlük stiline sahip antrenörler, kendi gelişimleri ve yönleri konusunda aktif, ortak çalışan oyuncular ve takımlara  çok  fazla  özerklik  verir.  Böylece  sporcu  kişisel  gelişimi  ve  takımının  gelişimi  için  farkı  fikirlerini  takım  ortamına  getirir.  Demokratik  antrenörlük  stili  tenis,  atletizm  gibi  sporcunun  antrenman  stili  üzerine  kontrolünün  çok  olduğu  bireysel  spor  ortamları  için  uygundur.  On  dört  yaşına  kadar  olan  sporcular  demokratik  antrenör  stilini  tercih  etme  eğilimindedir  ve  araştırmalar  demokratik  antrenör  stilinin küçük yaş grubu sporcuların antrenmanlarda  öz  denetim  öz  kontrol  algısını  geliştirdiğini  ve  yaşamlarının  ilerleyen  yıllarında  onları  otokratik  antrenörlük stiline hazırladığını göstermiştir.

Bütünsel (Holistik) Antrenörlük Stili

        “Serbest antrenörlük stili – Laissez-faire” olarak da bilinen bu antrenörlük stili, mutlu bir takımın doğal olarak başarılı bir takım haline gelmesi teorisi  üzerine  kuruludur.  Bütünsel  antrenörlük  stilinde  antrenörler  yapılandırılmış  bir  eğitim  veya  olumlu  geri  bildirim  açısından  çok  az  şey  sunulmaktadır.  Bunun  yerine,  antrenör  sporcularının  yeteneklerini  zamanla  kendi  yollarıyla  keşfetme  ve takip etme konusunda kendilerini rahat hissettikleri  bir  ortam  yaratmak  için  çalışır.  Antrenör  merkezi bir otorite olarak hareket etmez ve bunun yerine  sporcunun  veya  takımın  kendi  gündemini  belirlemesine olanak tanır. Bütünsel  antrenörlük  stili  en  iyi  yaratıcılığı  ve  öz-farkındalığı gelişmiş olan olgun sporcular için uygundur. Bütünsel stil antrenörler için her sporcu hem sporcu hem de insan olarak ile sıkı bir bağ kurma gerektirir. Bu durum birtakım fazladan iş yükü getirse de belirli bir olgunluğa ulaşmış deneyimli sporcularla rahatlıkla uygulanabilecek antrenörlük stilidir.

Antrenörlük Stilinin Belirlenmesi

         Çoğu antrenör için, sadece bir stil seçmek bir seçenek değildir. Çok az sayıda antrenör tamamen bir stili  benimser.  Antrenörler  hangi  durumlarda  hangi  antrenörlük stilini tercih edeceklerini deneyimlerine ve  felsefelerine  bağlı  olarak  belirlerler.  Antrenörlük  stilinin belirlenmesinde spora olan ilgi, spor ortamının gerektirdikleri ve antrenörün kişisel deneyimleri ve dünya görüşüne bağlı olarak belirlenebilir. Antrenörlük  becerileri,  profesyonel,  akademik  veya  askeri  ortamlardaki liderlerle aynı becerilerden oluşur ve bu beceriler birkaç temel ilke etrafında düzenlenebilir. İyi   antrenörlerin   sporcuları/takımları   sezonu   sezon  başında  olduğundan  daha  iyi  sporcular/takımlar  olarak  bitirmelidir.  Bu  süreçte  antrenörler  bir  lider  olarak  adalet  ve  sportmenliği  tutarlı  bir  şekilde yönetmeli ve sporcuları ile olan net iletişim hattını korumalıdır.

Kapak Resmi

Kader DÖNMEZ 

Antalya Gençlik Ve Spor İl Müdürlüğü’nde de görev alan Dönmez  Ülkemizi milli takım forması altında da temsil edecek. A milli antrenörlük seviyesinde ülkemizi temsil ederken aynı zamanda Antalyaspor da oyuncu antrenör olarak süperlig’te boy göstermektedir. Antalyasporun gururu olan Kader DÖNMEZ‘e VE Müge Saray KIZIL’a yeni görevlerinde başarılar diliyoruz.

Değişik oyuncu yetiştirme stilleri ile Antalya da görev yapan Antrenörlerimizden 

Yahya GÜRCÜM Antalya masa tenisinin bugünlere gelmesinde büyük adımlar atan Antalya da Yaşar AKTAY ile beraber modern masa tenisinin öncülerinden olan hocamız halen ANTVET antrenörlüğü ve ANTALYASPOR kız takımının antrenörü olarak emek vermeye devam etmektedir.

İzel DİKİLİTAŞ ASATSPOR  ve Sinan TÖZ Halk Eğitim destekli antrenörlük yaparak Antalya masa tenisini geleceğe taşımaktadır.